ثبت شرکت های تعاونی

شرکت تعاونی از شرکت های مهم تجاری در ایران است. این شرکت به منظور انجام امور تجاری و تحت نام مشخص و برای اهداف تولیدی و یا توزیعی ثبت می شود. در واقع هدف از ثبت شرکت تعاونی اقداماتی است که در راستای اهداف بخش تعاون برنامه ریزی می شود و هدف آن ایجاد بهبود و رونق اقتصادی و یا اجتماعی در مناطق و یا برای اعضایی مشخص است. تعاونی با اشتراک سرمایه  عده ای که هدف و موضوعی یکسان را دنبال می کنند و با دید همکاری و تشریک مساعی دنبال رسیدن به این اهداف هستند شکل می گیرد.

به صورت کلی شرکت تعاونی را می توان به دو دسته کلان تقسیم کرد. شرکت تعاونی تولیدی و شرکت تعاونی توزیعی. البته بعضا با دسته بندی ها و ساختارهای متفاوتی نیز شرکت تعاونی دیده می شود. مثلا با عناوینی مانند شرکت تعاونی خدمات، شرکت تعاونی کشاورزی، شرکت تعاونی روستایی و غیره اما حقیقت این است که هر نوع شرکت تعاونی یا به صورت تولید و یا توزیعی ثبت می شود.

شرکت تعاونی تولیدی

نوع اول شرکت های تعاونی، شرکت تعاونی تولیدی است. از مفهوم این نام می توان استنباط کرد که هدف از ثبت این نوع شرکت ها چیست. شرکت های تعاونی تولیدی در موضوعات وابسته به تولید مانند کشاورزی، دامپروری، استخراج معادن، تولیدات صنعتی و از این دست ثبت می شوند. هدف اصلی این نوع تعاونی ها اشتغال زایی و کاهش بیکاری و استفاده از فرصت های محیطی یک منطقه است.

شرکت تعاونی توزیعی

شرکت تعاونی توزیعی به منظور فراهم کردن زیر ساخت های تولید و یا تامین نیازهای جامعه ای مشخص شکل می گیرد. این تعاونی ها به دنبال موضوعات مانند کاهش هزینه ها، فراهم کردن زیر ساخت ها برای شرکت های دیگر، تامین خواسته ها و از این دست فعالیت ها می باشد.

شرکت های تعاونی تولیدی گاها خود فعالیت های تعاونی های توزیعی را نیز عهده دار می شوند که در این حالت نوع شرکت تعاونی را می توان تولیدی- توزیعی دانست.

دسته بندی شرکت های تعاونی را از نظر عضویت اعضا نیز می توان انجام داد که در این حالت باید تعاونی ها را یا عام دانست و یا خاص. در شرکت تعاونی عام مانند شرکت سهامی عام باید بیشتر سهام شرکت یعنی حداقل 51 درصد از آن باید به مردم واگذار شود. در این نوع شرکت های تعاونی عضویت آزاد است و هر فردی که شرایط عضویت در تعاونی را داشته باشد می توانند آزادانه برای عضویت در تعاونی درخواست دهد.

اما در شرکت سهامی خاص عمده سرمایه توسط خود اعضا تامین می شود و عضویت تنها برای قشر خاص و مشخصی مجاز است مانند کارگران و یا معلمان.

 باید در نظر گرفت که بعضا دولت و یا سازمان های دولتی بزرگ و کوچک می توانند از طرق مختلف برای تامین سرمایه تعاونی ها اقدام کنند. اما نمی توانند عضوی از تعاونی ها باشند و تنها باید از راه وام های بلا عوض و یا کمک های خاص این کار را انجام دهند و بعدا این سرمایه به عنوان سرمایه شرکت شناخته می شود.

شرایط شرکت تعاونی

برای ثبت شرکت تعاونی باید به شرایط شکل گیری این شرکت توجه خاصی شود. شرکت تعاونی تنها با مجوز اداره تعاون شهرستان مربوطه که قصد ثبت شرکت تعاونی در آن منطقه را دارید مجاز است. رعایت قوانین و دستورالعمل های اداره تعاون الزامی است و بعد از صدور مجوز از اداره تعاون امکان ثبت شرکت در اداره ثبت شرکت ها فراهم می شود.

برای ثبت شرکت تعاونی باید حداقل 7 نفر برای عضویت و یا مشارکت در ثبت شرکت اعلام آمادگی کرده  باشند. این افراد ممکن است حقیقی و یا حقوقی باشند و یا ترکیبی از شخصیت های حقیقی و حقوقی برای ثبت شرکت تعاونی مشارکت کنند. هدف این اعضا باید مشارکت و همکاری بوده و به دنبال ایجاد وضعیت بهبود در اوضاع اقتصادی و یا اجتماعی منطقه ای خاص و یا برای افرادی خاص باشند.

نکته مهم در مشارکت افراد در شرکت های تعاونی این است که هر فرد ممکن است میزانی از سرمایه شرکت را متعهد شده و تادیه نمایند اما نهایتا با توجه به هدف شرکت های تعاونی هر فرد تنها می تواند یک رای داشته باشد. این شرکت ها از نظر سرمایه محدودیتی ندارند. ساختار سرمایه در شرکت تعاونی به صورت سهامی است و هر فرد به اندازه سرمایه خود در شرکت از سهام شرکت سهم خواهد داشت.

حضور شرکا حقوقی در ثبت شرکت تعاونی تنها برای شرکت های غیر دولتی و یا نیمه دولتی مجاز است. شرکت های دولتی و نیمه دولتی همانطور که اشاره شد می توانند در تامین سرمایه شرکت نقش داشته باشند اما سهامدار شرکت نخواهند بود و سهمی از سود و زیان شرکت نیز نخواهند داشت.

با توجه به ساختار شرکت های تعاونی می توان گفت شرکت تعاونی می تواند تقریبا رد هر موضوعی ثبت شود به شرط اینکه اهداف اداره تعاون را تامین کرده باشد. به همین دلیل است که شرکت های تعاونی با نام های مختلف دیگری نیز در جامعه وجود دارند. مثلا شرکت تعاونی حمل و نقل، شرکت تعاونی بهداشت و درمان، شرکت تعاونی نگهداری از سالمندان و غیره.

ثبت شرکت تعاونی

برای ثبت شرکت تعاونی لازم است که ابتدا مجوز اداره تعاون دریافت شود. هر شهرستان اداره تعاون خود را دارد و مجوز باید از اداره تعاون شهرستان مربوطه دریافت شود. در درجه بعدی باید این نکته را در نظر داشت که ممکن است موضوع فعالیت شرکت تعاونی نیز نیاز به مجوز داشته باشد. مثلا اگر شرکت تعاونی در حوزه بهداشت و درمان خواهان ثبت است باید ضمن دریافت مجوز از اداره تعاون ، مجوز سازمان نظام پزشکی نیز دریافت شود و یا اگر قصد ثبت شرکت تعاونی حمل و نقل وجود داشته باشد دریافت مجوز از سازمان پایانه های مسافربری الزامی خواهد بود. البته همه انواع تعاونی ها الزاما نیاز به دریافت مجوز از سازمان های خاص را ندارند و این بستگی به موضوع فعالیت شرکت تعاونی دارد اما دریافت مجوز اداره تعاون برای همه تعاونی ها الزامی است.

به صورت کلی می توان مراحل ثبت شرکت تعاونی را به صورت زیر به اختصار عنوان کرد:

مراحل ثبت شرکت تعاونی

• در مرحله اول باید حداقل 7 نفر عضو با ایده ها و اهداف مشترک با هم توافق نمایند که شرکت تعاونی را ثبت کنند. تعداد 7 نفر حداقلی است و در طول زمان حیات تعاونی باید حفظ شود اما ممکن است این تعداد بسیار بیشتر باشد. ( اگر بیش از 500 نفر عضو یک تعاونی باشند آن تعاونی بزرگ نامیده می شود)
• تعیین نام برای شرکت تعاونی یکی دیگر از اقدامات ثبت شرکت تعاونی است. برای تعیین نام باید فرم تعیین نام دریافت شود و به ترتیب اولویت 5 نام مرتبط با حوزه فعالیت تعاونی برای شرکت انتخاب شد. تنها یکی از این نام ها توسط اداره ثبت شرکت ها به عنوان نام شرکت انتخاب خواهد شد.
• در گام بعدی مجمع عمومی موسسین را شکل دهید. در این مرحله باید موسسین با هم جلسه ای را برگزار کنند و در این جلسه ضمن تنظیم نهایی مستندات شرکت ( اظهارنامه، شرکت نامه، اساسنامه ، تقاضانامه) بای کلیه این مستندات توسط موسسین امضا و تایید شود. میزان سرمایه، نوع فعالیت ها و موضوعات، اعضا هیئت مدیره و احتمالا سمت ها، میزان سهم ها، آدرس فعالیت شرکت و بسیاری از موضوعات دیگر شرکت تعاونی باید در این جلسه توافق شود. صورتجلسه تنظیم شده در این جلسه باید توسط همه اعضا امضا شود. دو نفر بازرسی به عنوان بازرس اصلی و علی البدل یا جایگزین نیز باید انتخاب شوند و بازرسین و اعضا هیئت مدیره باید سمت ها و مسئولیت های خود را کتبا بپذیرند.

نکته 1: اعضا هیئت مدیره باید از بین سهامداران و برای مدت دو سال نهایتا انتخاب شوند. بازرسین نیز بریا یک سال انتخاب می شوند. بعد از این دوره مجمع عمومی فوق العاده می تواند تصمیم بگیرد که مدیران جدید انتخاب کند و یا طول مدت مدیریت اعضا فعلی را تمدید کند.

نکته 2: مدیران انتخاب شده برای سمت های مدیریت باید در دوره های آموزشی اداره تعاون شرکت کنند. در ضمن مهم است که اعضا انتخاب شده نباید سمت مشابه در شرکت های تعاونی مسئولیت داشته باشند و یا حتی عضو تعاونی های مشابه باشند.

• یکی از وظایف هیئت موسس تهیه یک طرح توجیهی برای ثبت شرکت تعاونی است. طرح توجیهی یا همان طرح تجاری، سندی است که در آن دلیل راه اندازی تعاونی، میزان سرمایه مورد نیاز و سایر موضوعات کلیدی دیگر مورد اشاره قرار گرفته است. موضوعاتی مانند نام شرکت، نام نفرات عضو یا شرکا، میزان سهام هر فرد، هدف از ثبت شرکت تعاونی، برنامه ها و اهداف شرکت، تعداد مورد نظر برای اشتغال زایی،  نوع عضویت، نحوه عضویت و خرید سهم و غیره باید در این سند مشخص شود.
• هیئت مدیره اولیه که در مجمع عمومی موسسین انتخاب شد باید در گام بعدی تشکیل جلسه دهند. از بین این نفراتی فردی به عنوان رئیس هیئت مدیره، فردی به عنوان مدیر عامل و یک نفر به عنوان دبیر جلسه انتخاب می شود. مسئولیت ها و شرح وظایف اعضا نیز تعیین و صورتجلسه می شود. در همین جلسه نیز باید تقاضانامه ای برای اداره تعاون تهیه شود تا به همراه طرح توجیهی به اداره تعاون برای دریافت مجوز ارسال شود.
• مجوز ثبت شرکت تعاونی در این مرحله از اداره تعاون دریافت می شود. در واقع هیئت مدیره تقاضانامه ای تهیه و به همراه طرح توجیهی برای اداره تعاون شهرستان مربوطه ارسال می کند و فرم درخواست ثبت شرکت تعاونی را تکمیل می کند. اداره تعاون با دریافت مدارک موضوع درخواست را بررسی می کند. اگر نیاز به حضور مدیران هیئت مدیره در جلسات آموزشی اداره تعاون باشد در همین مرحله نفرات به کلاس آموزشی معرفی می شوند. این دوره یک روزه است. سپس بعد از بررسی همه جوانب اگر نیاز به اصلاحاتی باشد اعمال و نهایتا توافق و مجوز اداره تعاون دریافت می شود.
• بعد از دریافت مجوز اداره تعاون، اعضا موسس تنها 2 ماه فرصت دارند تا برای ثبت شرکت تعاونی در اداره ثبت شرکت ها اقدام نمایند.
• برای ثبت شرکت تعاونی در اداره ثبت شرکت ها باید بررسی کرد که در اولین قدم اگر نیاز به دریافت مجوز از نهادی دیگر به دلیل نوع موضوع فعالیت شرکت تعاونی هست، اقدام شود.
• سپس باید درخواستی به اداره ثبت شرکت ها در سامانه ثبت شرکت ها برای ثبت شرکت تعاونی داده شود. با بررسی مدارک و مستندات و درخواست ثبت شرکت اداره ثبت شرکت ها نهایتا موضوع ثبت شرکت تعاونی را تایید خواهد کرد.
• بعد از تایید کارشناسان اداره ثبت شرکت ها باید مدارک شرکت به این اداره تحویل داده شود و یا پست شود.
• با دریافت اصل مدارک موضوع ثبت شرکت در دفاتر اداره ثبت شرکت ها ثبت می شود و پیش نویس آگهی شرکت آماده می شود.
• هزینه آگهی باید توسط شرکت پرداخت شود تا موضوع ثبت شرکت تعاونی در روزنامه کثیرالانتشار آگهی شده و شرکت رسما ثبت شود.
• بعد از ثبت شرکت نیز باید با حضور در اداره تعاون و تشکیل پرونده مالیاتی دفاتر پلمپ مالیاتی دریافت شود.

مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت تعاونی

• سه نسخه از اساسنامه شرکت
• سه نسخه اظهارنامه ثبت شرکت
• لیستی از نفرات موسس به همراه کپی برابر اصل مدارک شناسایی آنها
• آدرس دقیق محل فعالیت شرکت
• فیش بانکی مربوط به تادیه سرمایه مورد نیاز حداقلی برای شرکت
• مجوز اداره تعاون شهرستان
• مجوز احتمالی مربوط به موضوع فعالیت شرکت
• وکالتنامه وکیل

به منظور ثبت شرکت تعاونی داشتن ایده هایی که می تواند در رونق و آبادانی یک منطقه نقش داشته باشد و یا اهدافی که به جامعه ای مشخص کمک کند از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف تعاون چیزی جز ایجاد زیر ساخت های لازم در برخی از مناطق و یا ایجاد مشارکت برای توسعه و آبادانی و کمک به اعضا یک جامعه مشخص نیست و اگر این اهداف را در سر دارید می توانید با مشاوره کارشناسان ما به راحتی با ثبت یک شرکت تعاونی اهداف خود را محقق کنید.