طبقه بندی شرکت های اشخاص

همانطور که می دانیم شرکت ها به دو دسته اشخاص و سرمایه ای تقسیم می شوند. شرکت های سرمایه ای شرکت هایی هستند که در آنها سرمایه اهمیت زیادی در اعتبار شرکت دارد و شرکت های اشخاص نیز شرکت هایی هستند که اعتبار شخص یا اشخاص در شرکت در اعتبار شرکت دخیل است. به صورت کلی شرکت های اشخاص شرکت هایی هستند که در نام گذاری آنها باید به شکلی عمل شود که نام شریک یا شرکا در عنوان شرکت رعایت شود. یعنی به همراه نام شرکت باید نام یک تا چند شریک نیز آورده شود و اگر تعداد شرکا زیاد است با عبارت هایی مانند “و دیگر شرکا” مشخص شود که شرکای دیگری نیز در شرکت حضور دارند.

سه دسته شرکت از شرکت های اشخاص تلقی می شوند. شرکت تضامنی، شرکت نسبی و شرکت مختلط. شرکت های مختلط خود به دو دسته مختلط سهامی و مختلط غیر سهامی تقسیم می شوند.

در شرکت های تضامنی همه تعهدات شرکت  صرف نظر از میزان سرمایه ای که شرکا در میان می گذارند بر عهده هر یک از شرکا می باشد و در اصل هر شریک به تنهایی باید کلیه دیون شرکت را حتی از دارایی های شخصی خود پاسخگو باشد.

در شرکت نسبی که شباهت زیادی با شرکت تضامنی دارد هر شریک تنها تا حد آورده خود در شرکت ضامن تعهدات شرکت می باشد. در شرکت های مختلط سهامی و مختلط غیر سهامی نیز تعهدات شرکت بر عهده شریک یا شرکا ضامن تماما قرار دارد و شرکا سهامی در شرکت مختلط سهامی و همچنین شرکا با مسئولیت محدود در شرکت مختلط غیر سهامی تنها به اندازه سهام و یا سهم الشرکه خود در شرکت مسئولیت بر عهده دارند و صرف نظر از این میزان مسئولیت شرکا سهامی و غیر سهامی شریک ضامن باید همه مسئولیت های شرکت را پاسخگو باشد.

با بیان این مقدمه به تقسیم بندی شرکت های اشخاص می رسیم و قصد داریم طبقه بندی شرکت های اشخاص را توضیح دهیم. توضیحات فوق به ما کمک خواهد کرد تا دسته بندی کلی شرکت های اشخاص را بدانیم. البته ذکر این نکته نیز اهمیت دارد که بدانیم شرکت با مسئولیت محدود نیز از نوع شرکت هایی است که هم سرمایه و هم تا حدودی اعتبار اشخاص در اعتبار شرکت دخیل است. بنابراین در این تقسیم بندی شرکت با مسئولیت محدود نیز تعریف می شود.

برای تقسیم بندی شرکت های اشخاص بعد از شناخت انواع شرکت هایی که اشخاص در آن تاثیر گذارند وجوه مشترک در آنها اهمیت زیادی دارد. وجوه مشترک شرکت های اشخاص عبارتند از:

• شخص یا صاحب سهم الشرکه که به شریک یا شرکا شناخته می شود
• میزان سرمایه یا آورده شخص یا شریک در شرکت
• میزان مسئولیت هر شریک
• نوع سهم الشرکه اشخاص

حال به انواع تقسیم بندی یا طبقه بندی شرکت های اشخاص می توانیم بپردازیم:

طبقه بندی شرکت های اشخاص با توجه به مسئولیت شرکا

با توجه به میزان مسئولیت هر شریک می توان شرکت اشخاص را در سه دسته طبقه بندی کرد:

• دسته اول شرکت هایی که شرکا در آن دارای مسئولیت نا محدود بوده و حتی در صورت بروز بدهی موظف هستند از دارایی شخصی خود نیز برای پرداخت بدهی های شرکت استفاده کنند. در این دسته شرکت های تضامنی و نسبی قرار می گیرند.
• در دسته دوم شرکت هایی قرار دارند که میزان مسئولیت هر شریک تنها به اندازه آورده او خواهد بود. در این دسته شرکت های با مسئولیت محدود قرار دارند.
• در دسته سوم شرکا خود به دو دسته تقسیم می شوند. دسته اول به اندازه آورده خود مسئولیت بدهی و دیون شرکت را دارند و دسته دوم صرف نظر از میزان سرمایه خود باید همه مسئولیت شرکت را پاسخگو باشند. این دسته مربوط به شرکت های مختلط سهامی و شرکت مختلط غیر سهامی است.

طبقه بندی شرکت های اشخاص بر اساس نحوه ثبت شرکت

• در دسته اول شرکا با هم توافق می کنند، هر کدام مقداری سرمایه در میان می گذارند و به شکل قانونی شرکت را در اداره ثبت شرکت ها ثبت می کنند. همه شرکت های اشخاص و حتی غیر اشخاص و به کلام کلی همه شرکت های تجاری نام برده شده در قانون در این دسته قرار می گیرند.
• شرکت هایی که هر چند عملا وجود دارند اما به شکل قانونی ثبت نشده اند و تنها ساختار غیر موجه و ظاهری دارند. این نوع شرکت ها را شرکت های مدنی هم می نامند و از نوع شرکت های اشخاص اصلا نمی توان قلمداد کرد.

طبقه بندی شرکت های اشخاص بر اساس قابل انتقال بودن سهم الشرکه یا حصه شرکا

• شرکت های اشخاص با توجه به اعتباری که اشخاص در شرکت دارند و روابط میان شرکا که از اهمیت زیادی در ساختار این شرکت ها برخوردار است انتقال سهم الشرکه یا حصه شریک به شرکا غیر یا ثالث بدون رضایت دیگر شرکا امکان پذیر نیست. همه شرکت های اشخاص در این دسته قرار می گیرند و دسته دومی نیز برای آن نمی توان متصور شد.

نکته: اگر شرکت های سرمایه ای را در این دسته بندی قرار دهیم سهام شرکت های سهامی عام و بعضا شرکت مختلط سهامی در صورت توافق در اساسنامه برای انتقال سهام به صورت علی الاصول انتقال سهام به غیر منعی ندارد. در این حالت دسته دومی را می توان قابل انتقال بودن سهام قرار داد.

طبقه بندی شرکت های اشخاص بر اساس تابعیت شرکت

• در این دسته شرکت هایی قرار دارند که توسط افراد ایرانی ثبت شده و مرکز اصلی آنها نیز در ایران می باشد و به عنوان شرکت ایرانی شناخته می شوند. نام و اعتبار افراد حاضر در این شرکت ها از اشخاص ایرانی تماما گرفته شده است. در این دسته بندی همه انواع شرکت های اشخاص می توانند حضور داشته باشند.
• دسته دوم شرکت های اشخاصی هستند که یا توسط افراد ایرانی با شراکت افراد خارجی و یا توسط افراد خارجی در ایران ثبت می شوند و یا تابعیت آنها خارج از ایران است و اقدام به ثبت شعبه در ایران می کنند. نام و اعتبار اشخاص خارجی در این شرکت ها ملاک تفاوت شرکت های اشخاص از این حیث می باشد. باز هم تمامی شرکت های اشخاص می توانند در این دسته قرار گیرند.

طبقه بندی شرکت های اشخاص بر اساس صاحبان سرمایه

• هر گاه یک شرکت به اعتبار اشخاص حقیقی و یا اشخاص حقوقی خصوصی ( شرکت های خصوصی ) شکل بگیرد.
• هر گاه شرکت اشخاص توسط یک نهاد دولتی و یا شرکت دولتی دیگر برای مقاصد مختلف که عمدتا منافع عمومی است شکل بگیرد. در این نوع شرکت های باید اهم سرمایه شرکت توسط دولت یا نهاد دولتی تادیه شده باشد خواه به اجازه دولت ثبت شده باشد خواه به حکم قانون یا دادگاه.

تبصره: در دسته بندی شرکت های تجاری و نه الزاما شرکت های اشخاص، نوع دیگری از طبقه بندی نیز وجود دارد که مرتبط به موضوع فعالیت شرکت ها است. در این حالت شرکت ها به دو دسته تقسیم می شوند که ” تجاری از حیث موضوع “و یا ” تجاری از حیث شکل” هستند. در دسته اول یعنی تجاری از حیث موضوع تمامی شرکت های تجاری که برای موضوعات تجاری ثبت می شوند قرار دارند. یعنی این دسته از شرکت ها برای ثبت باید الزاما امور تجاری انجام دهند. شرکت با مسئولیت محدود، شرکت تضامنی، شرکت نسبی و شرکت مختلط غیر سهامی در این دسته قرار دارند. شرکت مختلط سهامی نیز با وجود اینکه در قانون صراحتا به تجاری بودن موضوع آن اشاره نشده است اما باید تجاری ثبت شود. اما شرکت های تجاری از حیث شکل شرکت هایی هستند که قانون صراحتا فعالیت و یا ثبت آنها را منوط به موضوعات تجاری نکرده است و شرطی در این خصوص تعریف نشده است اما با وجود این موضوع عملیات این شرکت ها نیز امور تجاری باید باشد. شرکت های تعاونی و سهامی از این دست هستند.

البته دسته سومی نیز وجود دارد که از اساس شرکت غیر تجاری هستند و به نام موسسه غیر تجاری شناخته می شوند که در دسته بندی شرکت های تجاری قرار نمی گیرد.

اکون می توان دسته بندی و یا طبقه بندی شرکت های اشخاص را به خوبی درک کرد. لازم به توضیح است که در زمان ثبت شرکت شناخت این نوع دسته بندی ها تاثیر گذار است اما بهتر است ساختار هر یک از شرکت ها را به صورت مستقل در وب سایت ویونا مطالعه فرمایید و یا با تماس با کارشناسان ما به صورت رایگان بهترین ساختار شرکت را برای ثبت در خصوص موضوع فعالیت خود و نحوه شراکت خود انتخاب و ثبت کنید.